Đọc bài “Đề xuất cập nhật biến động trên
giấy chứng nhận nhà đất: tạo thuận lợi cho dân” trên Tuổi Trẻ ngày
3-7, tôi đồng tình với quan điểm của tổ công tác chuyên trách thủ tục
hành chính của Thủ tướng (tổ đề án 30) đề xuất cho người dân đăng bộ
trên giấy chứng nhận khi chuyển nhượng nhà, đất.
 |
| Người dân đến làm giấy tờ nhà đất tại Q.Tân Bình, TP.HCM |
Cách làm này đã được thực hiện trên giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở theo nghị định 60-CP ngày 5-7-1994 và được nhân dân đồng tình ủng hộ.
Trên thế giới, chủ yếu có hai hệ thống đăng ký nhà, đất chính thức là hệ thống đăng ký chứng thư và hệ thống đăng ký bằng khoán.
Hệ thống đăng ký theo chứng thư: khi chuyển nhượng, một bản sao hợp đồng chuyển nhượng được lưu tại hệ thống chứng thư và hệ thống này cung cấp bằng chứng về quyền được bán của người bán. Thông thường, một luật sư hoặc một công chứng viên được ủy quyền sẽ kiểm tra và xác nhận tính pháp lý của tài liệu này để tránh gian lận.
Tại Mỹ, một số nơi áp dụng hệ thống đăng ký này, các công ty bảo hiểm cam kết bảo hiểm thiệt hại xảy ra do sai sót trong đăng ký nhà đất của các nhà tư nhân. Điều này gọi là bảo hiểm quyền sở hữu, sử dụng. Người mua nhà phải mua thêm loại bảo hiểm này, nếu có gian lận xảy ra hoặc người mua phát hiện quyền sở hữu đó không có giá trị thì công ty bảo hiểm sẽ đền bù.
Hệ thống đăng ký này không hỗ trợ cho công tác quản lý đất đai nói chung vì mỗi lần giao dịch lại cấp giấy chứng nhận mới sẽ mất đi nguồn gốc căn nhà hoặc thửa đất, lượng lưu trữ hồ sơ cực lớn, khó truy tìm và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gian lận.
Hệ thống đăng ký theo bằng khoán: bằng khoán tự nó là bằng chứng về quyền sở hữu/quyền sử dụng. Hệ thống này đã phát triển ở Anh. Hệ thống Torren là một biến thể của hệ thống đăng ký theo bằng khoán đã được phát triển ở Úc, tất cả thông tin về nhà đất phải được viết trên một văn kiện hoặc trên một giấy chứng nhận (như một lý lịch về nhà dất).
Thuận lợi của hệ thống này là một thửa đất có hai bản giấy chứng nhận như nhau, một bản được lưu giữ tại cơ quan đăng ký nhà đất và một bản do người sử dụng đất giữ. Khi chuyển nhượng, người sử dụng đất không cần luật sư. Hệ thống này rất đơn giản, ít tốn kém và đã được chứng minh tính hiệu quả hơn 100 năm. Các biến thể của hệ thống đăng ký theo chứng thư được sử dụng ở nhiều nước trên thế giới.
Theo tôi, nước ta không nên sử dụng hệ thống chứng thư như hiện nay vì tiềm ẩn nguy cơ bị gian lận mà nên sử dụng hệ thống bằng khoán (cập nhật biến động trên giấy chứng nhận nhà đất). Hệ thống bằng khoán vừa phù hợp với thông lệ quốc tế, người mua nhà, đất tự kiểm chứng được sự trung thực của hệ thống đăng ký mà không cần sử dụng luật sư, nhất là đã từng được sử dụng suôn sẻ một thời gian dài tại VN.
Nguyễn Đăng Sơn
Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và phát triển hạ tầng
Theo: Landtoday
