Theo đánh giá của các chuyên gia, vật liệu xây dựng (VLXD) đang chật vật cạnh tranh với các sản phẩm VLXD ngoại nhập, đặc biệt là sản phẩm giá rẻ có xuất xứ từ Trung Quốc.
Năm 2009 tổng kim ngạch nhập khẩu gạch ốp lát các loại khoảng 70 triệu USD trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc 51 triệu USD, sứ vệ sinh khoảng 2,1 triệu USD trên tổng số 6,7 triệu USD, đó là chưa tính đến hàng nhập khẩu tiểu ngạch và hàng lậu qua biên giới
Trên thị trường hiện nay sản phẩm gạch ceramic rất đa dạng: hàng do các công ty trong nước sản xuất; hàng nhập khẩu từ các nước tiên tiến như Italia, Tây Ban Nha …với giá bán cao, còn lại đa phần là hàng giá rẻ của Trung Quốc và đây chính là đối thủ nặng ký của các nhà sản xuất trong nước. Tình trạng nhập lậu qua biên giới hoặc gian lận trong quá trình nhập khẩu cũng tạo nên áp lực cạnh tranh rất lớn đối với các doanh nghiệp sản xuất VLXD trong nước.
Hiện nay Trung quốc đứng đầu thế giới về các sản phẩm gạch nói chung và các sản phẩm gạch Ceramic và ngay cả các nước như Italia hay Tây Ban Nha cũng khó cạnh tranh với Trung Quốc về giá cả và mẫu mã. Tuy nhiên theo phân tích của các chuyên gia, gạch men Trung quốc sản xuất không thể rẻ hơn Việt Nam vì một số nguyên nhân : Trung Quốc là nước phát triển vì giá nhân công không thể rẻ; Nguyên vật liệu dùng sản xuất cũng đã tăng giá khoảng 20% so với trước đây; Vùng sản xuất gạch ceramic lớn nhất của Trung Quốc là vùng Phusan, từ vùng vật liệu đến khu vực sản xuất gạch men rất xa nên giá thành sẽ bị đội lên; Trung Quốc cũng đã đầu tư mới tất cả nhà xưởng, máy móc thiết bị và công nghệ sản xuất mới, sản lượng sản xuất có thể cao hơn nhưng ngược lại chi phí vận chuyển và các chi phí khác cũng cao.
Giá thành gạch men của Trung Quốc cũng còn phụ thuộc vào chính sách đánh thuế hàng xuất khẩu của chính họ, do trước đây chính phủ Trung Quốc có chính sách hỗ trợ nên thuế xuất khẩu bằng 0%, nay đã tăng lên 10%. Tất cả các lý do trên đã cho thấy giá thành sản phẩm gạch ceramic của Trung quốc rẻ mà chỉ có trốn thuế và lậu thuế vào Việt Nam thì sản phẩm gạch của Trung quốc mới có giá thành rẻ hơn các sản phẩm trong nước.
Bài toán cạnh tranh đang đè nặng lên vai các doanh nghiệp sản xuất VLXD trong nước và chỉ có một chính sách sản xuất ổn định, tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu trong nước, luôn duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm, tích cực cải tiến mẫu mã mới giúp các doanh nghiệp vững tin trong công cuộc cạnh tranh. Một tín hiệu đáng mừng với các doanh nghiệp sản xuất VLXD là ý thức của người tiêu dùng đối với việc lựa chọn sản phẩm đảm bảo chất lượng để xây dựng ngôi nhà của mình. Bên cạnh đó thông tư số 10 ngày 29/3/2010 của Bộ Công thương đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6/2010 quy định: “ Hàng hoá sản xuất từ nước có chung biên giới nhập khẩu vào Việt Nam dước hình thức bán, trao đổi với cư dân biên giới thời kỳ 2010- 2012” theo đó việc miễn thuế đối với cư dân biên giới nhập gạch ốp lát có giá trị dưới 2 triệu đồng được chấm dứt từ ngày 1/6/2010. mức áp thuế sẽ là 20-40% tuỳ từng loại sản phẩm.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình hoạt động, Hiệp hội gốm sứ xây dựng cũng đã kiến nghị Chính phủ cần có biện pháp chống hàng VLXD có chất lượng kém và hàng trốn, lậu thuế một cách quyết liệt, ngăn chặn triệt để hành vi gian lận thương mại, lập hàng rào kỹ thuật về nhập khẩu gạch ốp lát để quản lý thị trường và bảo vệ người tiêu dùng đồng thời giảm bớt khó khăn cho các nhà sản xuất./.
An Bình - dothi